هموپتزی عبارتست از وجود رگه های خون در خلط یا بالا آوردن خون واضح با سرفه.

• علل شایع هموپتزی (Hemoptysis) عبارتند از برونشیت و پنومونی.
• هموپتزی ممکن است به علت نئوپلاسم باشد به ویژه در افراد سیگاری،
• هموپتزی به علت نئوپلاسم متاستاتیک به ریه نادر است.
• از علل دیگر می توان به ترومبوآمبولی ریه و انفارکتوس اشاره کرد.
• هموپتزی منتشر ممکن است در درگیری ریوی واسکولیت بروز کند.
• علت ۵ تا ۱۵ درصد موارد هموپتزی تشخیصی داده نمی شود.
(مهم: به طور کلی علل هموپتزی ممکن است التهابی (برونشیت، برونشکتازی، آبسه ی ریه، پنومونی، TB)، سرطانی، قلبی عروقی (مالفورماسیون شریانی وریدی، CHF، آمبولی ریه، هیپرتانسیون ریه، تنگی میترال)، مادرزادی (فیبروز کیستیک)، ایمونولوژیک یا حتی خارج ریوی (ترومبوسیتوپنی، کوآگولوپاتی، تروما) باشد.)

• ممکن است سرفه، خلط، ویزینگ، احتقان، درد قفسه ی سینه، تنگی نفسی، تب، لرز، تعریق شبانه، کاهش وزن، مصرف تنباکو، سابقه ی TB یا حملات ضعیف قبل از هموپتزی وجود داشته باشند.
• سمع ریه برای شنیدن رال، ویزینگ، کاهش صداهای تنفسی و اگوفونی.
• ارزیابی بیمار از نظر وجود نشانه های آنمی مثل تاکیکاردی، هیپوتانسیون، رنگ پریدگی، گالوپ قلبی

• برونشیت و پنومونی و TB
• سرطان ريه
• امبولی ریه
• ترومبوسیتوپنی
• CHF
• آبسه ی ریه

1- سابقه ی بیمار
2- معاینه ی فیزیکی
3- آزمایشات بالینی
4- اقدامات تشخیصی
5- برونکوسکوپی
6- درمان علت زمینه ای
7- استراحت در بستر و سرکوب سرفه
8- پوزیشن بیمار و ساکشن
9- مشاوره ی جراحی
10- پذیرش

• سابقه ی بیمار : سابقه ی بیمار ممکن است تشخیص را به دست دهد: هموپتزی مزمن در زن جوان سالم، آدنوم برونش را مطرح میکند. هموپتزی، کاهش وزن و بی اشتهایی در فرد سیگاری، کارسینوم ریه را نشان میدهد. هموپتزی با درد پلوراتیک حاد حاکی از انفارکتوس است و تب یا لرز همراه با خلط دارای رگه های خونی، پنومونی را پیشنهاد میکند.
(هشدار: هموپتزی، کاهش وزن و بی اشتهایی در فرد سیگاری حاکی از سرطان ریه است.)
توجه داشته باشید که بیماران در معرض خطر TB (سابقه ی AIDS، IVDU، برگشت از مسافرت به مناطق آندمیک، تعریق شبانه، کاهش وزن، هموپتزی و غیره) را فوراً از نظر تنفسی ایزوله (قرنطینه) نمایید. همواره باید هموپتزی را از هماتمز (استفراغ خونی) تشخیص داد. هموپتزی را از نظر حجم خون مشخصی کنید: هموپتزی ماسیو یعنی بیش از 600 ml/d یا با سرعت بیش از 100ml/h .
• معاینه ی فیزیکی : معاینه ی فیزیکی نیز ممکن است تشخیصی را معلوم کند : مالش پرده ی جنب (Pleural Friction Rub) ممکن است حاکی از آمبولی ریه یا دیگر ضایعات پرده ی جنب (پلور) مثل آبسه ی ریه، حفره ی کوکسیدیوایدومایکوز و واسکولیت باشد. سوفل رامبل دیاستولیک نشان دهنده ی تنگی میترال است. ویزینگ لوکالیزه حاکی از کارسینوم برونکوژنیک است.
• آزمایشات بالینی :CBC ، Hb ، Hct ، Plt ، PTT ، رنگ آمیزی گرم خلط و C&S و AFB و سیتولوژی و کراس - مچ ۶-۴ واحد Packed RBCs درصورت خونریزی ماسیو.
• اقدامات تشخیصی : ارزیابی اولیه شامل CXR است. یک CXR طبیعی تومور یا برونشکتازی را به عنوان منبع خونریزی R/O نمی کند. CXR ممکن است سطح هوا - مایع را نشان دهد که مطرح کننده ی ابسه یا اتلاکتازی دیستال به کارسینوم مسدود کننده می باشد که باید با CT قفسه ی سینه پیگیری شود ECG .، اسکن V/Q و کنتراست CT روش های تشخیصی دیگر هستند.
• برونکوسکوپی : اغلب بیماران را باید با برونکوسکوپی فیبراپتیک ارزیابی کرد. نازوفارنگوسکوپی برای R/O منبع راه هوایی فوقانی صورت می گیرد. اگر خونریزی ماسیو باشد یا از ضایعه ای در راه هوایی پروگزیمال منشأ بگیرد و قصد لوله گذاری نای داشته باشیم، برونکوسکوپی Rigid مفید واقع می شود.
• درمان علت زمینه ای : بدیهی است باید علت زمینه ای درمان شود. اگر علت مساعد کننده ی هموپتزی عفونت باشد، تجویز آنتی بیوتیک تجربی ضرورت دارد. ممکن است نیاز به انتقال خون یا درمان کوآگولوپاتی باشد
• استراحت در بستر و سرکوب سرفه : اقداماتی اساسی عبارتند از استراحت در بستر و سرکوب سرفه ی بیمار با یک داروی اپیات مثلی کدئین یا هیدروکودون
Codeine (Tab 15, 30mg, C) 15-30mg PO q 4-6h. Hydrocodone 5mg PO q 4-6h.
• پوزیشن بیمار و ساکشن : اگر بیمار مبتلا به هموپتزی ماسیو میباشد (بیش از 600 ml/d) و دچار مخاطره ی تنفسی ناشی از آسپیراسیون می شود باید شدیداً با ساکشن و لوله گذاری مونیتور شود. بیمار را در پوزیشن لترال دکوبیتوس و ترندلنبرگ قرار دهید. بدیهی است مدیریت راه هوایی و تجویز اکسیژن ضرورت دارد. در هموپتزی ماسیو، مقدمترین اقدام، برقراری و نگهداری مبادلات گازی است و ممکن است چنین امری نیازمند انتوباسیون با لوله ی داخل نای دو لومنه باشد.
• مشاوره ی جراحی : انتخاب درمان طبی یا جراحی غالباً به محل آناتومیک هموراژی و عملکرد پایه ی ریه ی بیمار بستگی دارد. اگر محل خونریزی دهنده لوکالیزه و محیطی باشد می توان با قرار دادن یک کاتتر بالون در یک راه هوایی لوبار یا سگمنتال به وسیله ی برونکوسکوپ، تامپوناد کرد. ولی اگر محل خونریزی دهنده مرکزی باشد، کوآگولاسیون با لیزر صورت می گیرد. اگر بیمار اختلال شدید ریه داشته باشد ممکن است کاندید کاتتریزاسیون شریان برونشی و آمبولیزاسیون باشد.
• پذیرش : در صورت خونریزی ماسیو، پذیرش ICU و مشاوره ی اورژانسی جراحی لازم است. تنها بیمارانی را می توان مرخص کرد که Stable باشند و میزان خونریزی آنها اندک باشد و خطر TB وجود نداشته باشد و البته فالوآپ مناسب در کمتر از ۲۴ ساعت لازم است.