انسفالیت ویروسی (Viral Encephalitis) یک عفونت ویروسی پارانشیم مغز است که با پاسخ التهابی همراه است و باید آن را از مننژیت ویروسی تشخیص داد هر چند غالباً با هم دیده می شوند. انسیدانس آنسفالیت تقریباً یک دهم مننژیت باکتریال است. اختلال عملکرد و آسیب عصبی ناشی از تخریب اعمال سلول عصبی توسط ویروس و آثار پاسخ های التهابی میزبان می باشد. ماده ی خاکستری (Gray Matter) بیشتر درگیر میشود و باعث نشانه های شناختی و روانی، لتارژی و تشنج می گردد.

✍ شایعترین علل آنسفالیت عبارتند از آربوویروس ها (تا ۵۰ درصد موارد).

✍ سایر ویروس ها عبارتند از ویروس هرپس سیمپلکس (HSV)، ویروس ابشتاین - بار (EBV)، ویروس هرپس زوستر (HZV)، ویروس سیتومگال (CMV) و ویروس هاری (Rabies) HSV.تیپ یک به طور تیپیک در کودکان بزرگتر و بالغین به صورت بیماری فعال شدن مجدد بروز میکند ولی HSV تایپ دو در نوزادان به صورت انتقال پری ناتال ظاهر میگردد.

✍ آربوویروسها به وسیله ی پشه و کنه منتقل می شوند. هاری از طریق گاز گرفتن حیوان آلوده انتقال می یابد. اختلال ایمنی در آنسفالیت هرپس زوستر و CMV نقش دارد.

✍ در بیماری که با یک یا چند یافته ی ذیل مراجعه میکند، آنسفالیت را در نظر داشته باشید :
1-علایم روانی جدید
2-نقایص شناختی (آفازی، سندروم فراموشی، کنفوزیون حاد)
3-تشنج
4-اختلالات حرکتی

✍ علائم ونشانه هایی چون سردرد ،فتوفوبی، تب و تحریک مننزی ممکن است وجود داشته باشند. ارزیابی عصبی و شناختی بیمار ضرورت دارد. نقایصی حس و حرکت، تیپیک بیماری نیستند.

✍ آنسفالیت ممکن است تروفیسم منطقه ای (Regional Trophism) ویژه را نشان دهد. HSV ساختمان های لیمبیک لوب های تمپورال و فرونتال را درگیر می کند و یافته های روانی، اختلال حافظه و آفازی بیشتر دیده می شوند. برخی از آربوویروس ها غالباً عقده های قاعده ای (بازال گانگلیا) را درگیر می کنند و باعث کره - آتتوز و پارکینسونیسم می شوند. درگیری هسته های ساقه ی مغز منجر به خفگی هیدروفوبیک (Hydrophobic Choking) مشخصه ی آنسفالیت هاری می شود.

✍ علایم عفونت ویروس West Nile (نوعی آربوویروس) عبارتند از تب، سردرد، ضعف عضلانی و لنفادنوپاتی و اغلب موارد خفیف می باشد و تنها چند روز دوام دارد. علایم شدیدتر عبارتند از تب بالا، سفتی گردن، تغییر وضعیت منتال، ترمور و تشنج، در موارد نادر (غالباً در پیران)، عفونت منجر به انسفالیت و مرگ می گردد.

✍ مننژیت
✍ لوسمی
✍ بیماری لایم
✍ آندوکاردیت باکتریال
✍ آنسفالوپاتی توکسیک و متابولیک
✍ خونریزی تحت عنکبویته
✍ تب منقوط کوه راکی
✍ آبسه ی مغزی
✍ انسفالومیلیت پس از عفونت
✍ اختلالات رواني اوليه

✍ شرح حال و معاینه ی فیزیکی
✍ سی تی اسکن
✍ ام آر آی
✍ لومبار پانکچر
✍ پذیرش
✍ درمان ضدویروس
✍ درمان عوارض
✍ درمان حمایتی و DEET

✍ شرح حال و معاینه ی فیزیکی : به بند تظاهرات بالینی مراجعه کنید.

✍ سی تی اسکن، LP, MRI: تشخیص انسفالیت در بخش اورژانس براساس یافته های CT اسکن، LP و MR داده می شود. تصویر برداری عصبی به ویژه MRI نه تنها دیگر ضایعات بالقوه مثل آبسه ی مغزی را فرونتال، با احتمال بالای آنسفالیت HSV را مطرح میکند. در LP یافته های مننژیت آسپتیک به طور تیپیک دیده می شوند (رنگ آمیزی گرم منفی، کشت منفی، WBC کمتر از ۱۰۰۰ در میکرولیتر و غالباً لنفوسیت، گلوکز طبیعی و پروتئین بیش از ۴۵ برای تعیین آنتی بادی حاد به کار می رود.

✍ پذیرش : بیمار مشکوک به آنسفالیت ویروسی باید پذیرش شود

✍ درمان ضدویروس: از میان انسفالیت ویروسی، فقط HSV به درمان ضدویروسی در بالین جواب می دهد. داروی انتخابی آسیکلوویر است.
. Acyclovir (Zovirax, Inj 0.5, 1g. Vial, B) 10mg/kg IV q8h x 14d

✍ درمان عوارض : عوارض بالقوه ی آنسفالیت یعنی تشنج، اختلال متابولیسم سدیم، افزایش ICP و بالاخره کما، باید با روش های استاندارد درمان شوند. 5

✍ درمان حمایتی و DEET: درمان اختصاصی برای ویروس West Nile پیشگیری، استفاده از دورکننده های حشرات حاوی DEET هنگام خروج از منزل در سپیده دم و غروب است.